Fases van herstel
Wanneer je geconfronteerd wordt met psychische problemen heeft dit grote invloed op je leven. Op de manier waarop je tegen jezelf aankijkt, op de manier waarop je functioneert; zowel in je dagelijkse bezigheden als in je werk en je sociale contacten. Veel mensen die psychische problemen krijgen, lukt het om de regie over hun leven weer terug te krijgen en ondanks hun psychische kwetsbaarheid een zinvol leven te hebben. We noemen dit proces ‘Herstel’.
De officiële definitie van ‘Herstel’ is als volgt:
Herstel is het bijzondere, persoonlijke proces waarin iemand met een geestelijke stoornis na een tijd van ziekte probeert de regie over zijn of haar leven terug te krijgen, het leven opnieuw vorm en inhoud te geven, ook als de verschijnselen en beperkingen niet verdwenen zijn.
Het gaat om een bevredigende manier van leven, waarin hoop een belangrijke rol speelt (Anthony, 1994).
Herstel is niet hetzelfde als genezing – je hebt een kwetsbaarheid die niet over gaat
Herstel is contact met de aandoening – hoe ga je met je kwetsbaarheid om
Herstel is een actief proces – uitgaan van mogelijkheden – vallen en opstaan
Herstel is actieve acceptatie – actief proces, niet lijdzaam afwachten
Herstel is een actief, persoonlijk, voortgaand en herhalend proces, niet per definitie een uitkomst.
Herstel draait om hoop, (zelf)vertrouwen en een positieve kijk op de toekomst
We onderscheiden 4 fases van Herstel die elkaar overlappen. Hoe vaker je deze fasen doorloopt, hoe beter je de fasen bij jezelf herkent en hoe sneller het je lukt ze te doorlopen.
fase 1 – de overweldigende fase
Fase 1 kenmerkt zich door hopeloosheid en machteloosheid, wat overkomt mij? Je wordt ‘overspoeld’ door wat je overkomt, we noemen men dit de overweldigende fase. In deze fase staat de kwetsbaarheid op de voorgrond.
verhalen in fase 1 de overweldigende fase:
fase 2 – de fase van verzet
Fase 2 wordt gekenmerkt door onmacht en verzet, geen grip hebben, niet accepteren, worstelen en schaamte. We noemen dit de fase van verzet. In deze fase zoek je actief naar manieren om met je kwetsbaarheid om te gaan. De kwetsbaarheid speelt in deze fase nog een grote rol in je leven.
verhalen in fase 2 de fase van verzet:
fase 3 – de lerende fase
Fase 3 is de fase waarin het vertrouwen groeit, je gaat nog steeds de strijd aan, er is nog wel verzet maar je begint ook je kwetsbaarheid te accepteren. In deze fase ontstaat ook rust, ziekte inzicht, je leert je beperkingen accepteren en leert wat voor jou helpend is en wat niet. Je leert leven met je kwetsbaarheid, we noemen dit de lerende fase.
Je leert (opnieuw) surfen op de golven van het leven, je kwetsbaarheid gaat verder naar de achtergrond.
verhalen in fase 3 de lerende fase:
fase 4 – de fase van inzicht en acceptatie
Fase 4 is de fase waarin je weer een dag invulling hebt, levenslust ervaart en met tegenslagen om kunt gaan. Je hebt zelf de regie en leidt een zinvol leven. In deze fase heb je inzicht in wat voor jou helpend is en wat niet. De kwetsbaarheid is er nog steeds, maar hoort bij je leven. We noemen dit de fase van inzicht en acceptatie.